Reactie op artikel op Nu.nl: Waarom een te hoge bloeddruk gevaarlijk is en wat je ertegen kunt doen.

Hoge bloeddruk, maar ook lage bloeddruk komt veelvuldig voor. Ongeveer 1 op de 5 Nederlanders loopt rond met een verhoogde bloeddruk. De meeste mensen voelen niets van een hoge bloeddruk. Ze komen er vaak bij toeval achter als ze bij een (huis)arts komen voor een andere klacht. “Gemiddeld is je bloeddruk zo rond de 120/60, maar deze kan bijvoorbeeld stijgen bij het sporten of als je gespannen bent. Tegenwoordig kijken huisartsen vooral naar de bovendruk. Die hebben we het liefste onder de 140. Bij een druk daarboven spreken we van een te hoge bloeddruk. Als dit langdurig zo blijft, is dat niet goed voor je bloedvaten. Ze slijten dan meer, waardoor er aanslag in ontstaat. Het meest verraderlijk is dat die hoge bloeddruk eigenlijk geen klachten geeft, maar wél een gezondheidsrisico vormt.” vertelt huisarts Edwin de Vaal op Nu.nl. (13-05-2019).

Hoge en lage bloeddruk

Auteurs: Jacquelien en Marco de Jager, grondleggers van Breathfulness en van de enneagram dimensie: de levensfasen.

Het hart pompt onafgebroken bloed door je bloedvaten. Je bloeddruk is de kracht waarmee het bloed tegen de wanden van je bloedvaten drukt. Het gaat bij de bloeddruk altijd om twee waarden: de bovendruk en de onderdruk. De bovendruk is de druk waarmee het bloed in de bloedvaten wordt gepompt door het hart. De onderdruk is de druk in de bloedvaten als het hart zich ontspant en weer vult met bloed. Als er sprake is van hoge bloeddruk zijn meestal zowel de bovendruk als de onderdruk verhoogd. Het kan echter voorkomen dat alleen de bovendruk of alleen de onderdruk te hoog is. Een verhoogde bovendruk is vooral risicovol voor de grote bloedvaten. Een verhoogde onderdruk is vooral risicovol voor de kleine bloedvaten.

Hoge (en lage) bloeddruk

Ze geven beide op een milde manier informatie dat lichaam en geest niet in balans zijn. Als er een hoge bloeddruk gemeten wordt is een tabletje om de bloeddruk te verlagen net zo algemeen geaccepteerd als een paracetamol tegen hoofdpijn. Velen slikken al jaren achtereen middelen tegen hoge bloeddruk. Veelal uit gewoonte omdat het nu eenmaal voorgeschreven is. En uit angst dat de bloeddruk die nu ‘goed’ is weer omhoog zal gaan. Hoge (en lage bloeddruk) wordt nog te veel gezien en behandeld als een ziekte die bestreden moet worden. Onze visie is dat hoge en lage bloeddruk meer gezien moeten worden als een waarschuwingssignaal van het lichaam. Zoals het oranje lampje in de auto, wat gaat branden als er iets nagekeken moet worden. Hoge en lage bloeddruk vertellen op een milde manier dat lichaam en geest niet in balans zijn.

Als hoge (en lage) bloeddruk alleen behandeld wordt met medicijnen ga je voorbij aan het alarmsysteem van het lichaam! Je lichaam moet dan ingrijpen, aan de noodrem trekken en gaat een klachtenpatroon creëren om je aandacht te trekken. Hoge bloeddruk kan leiden tot hoofdpijn, duizeligheid, kortademigheid, problemen met het zien, vermoeidheid, rusteloosheid en misselijkheid. En op langere termijn hart- of nierfalen. Lage bloeddruk kan leiden tot krachtverlies, flauwvallen en een bleke gelaatskleur.

Dus iets om op tijd aandacht aan te besteden. Meestal schrikken mensen pas of komen in actie als hun lichaam ernstigere klachten geeft.

Neem actie als het lichaam fluistert. Wacht niet tot het lichaam schreeuwt!

Hart en bloedvaten

Je bloed is je levenskracht. Als het vrij door je lichaam kan stromen, bruist je levensenergie en voel je je vitaal en energiek. Een goede bloeddoorstroming is essentieel om je lichaam in leven te houden. Bloed is het transportmiddel voor warmte, hormonen, zuurstof, voedingsstoffen, afvalstoffen, afweerstoffen en nog veel meer naar alle plekken in je lichaam waar dit nodig is. Als het bloed in een deel van je lichaam niet meer stroomt, sterft dat deel af.

Je hart is het centrum van liefde en vreugde. Je gevoelscentrum waar alle gevoelens en emoties voelbaar zijn. Het verbindt en brengt evenwicht tussen denken en voelen. Problemen met hart en bloedvaten wijzen op de neiging om jezelf af te sluiten voor je gevoel, voor liefde en warmte. Afwijzing en hardheid naar jezelf en de ander, waardoor de doorstroming van je levenskracht en levensenergie stagneert.

Niet in contact zijn met je hart kan een oorzaak zijn van terecht komen in een bore-out. Het gemis aan werkelijke vervulling. Niet meer een doel zien dat voldoening geeft. De stroming van je levensenergie, de levenskracht en levensvreugde, stagneert. Er is een innerlijke onbalans.

Lichamelijke balans door verandering van leefgewoonten

Als een hoge bloeddruk je waarschuwt dat lichaam en geest uit balans zijn, laten we dan eerst eens kijken welke invloed je zelf uit kunt oefenen op je lichamelijke balans. Inmiddels is algemeen bekend dat aanpassing en verandering van leefgewoonten kan bijdragen aan het herstel van lichamelijke balans en regulering van de bloeddruk. Door regelmatig te bewegen, gevarieerd en bewust te eten, tijd te nemen voor ontspanning en bewust aandacht te besteden aan je ademhaling kun je zelf de verantwoordelijkheid nemen om je bloeddruk te reguleren. Binnen Breathfulness noemen we dit de vier pijlers.

Aandacht voor bewegen

Je lichaam is gemaakt om te bewegen en niet om de hele dag te zitten. Regelmatig bewegen houdt je lichaam in conditie en stimuleert de afvoer van afvalstoffen. Je hoeft niet veel en hard te sporten om te bewegen. Je hoeft niet met tegenzin naar de sportschool omdat het moet en goed voor je is. Met regelmatig en gevarieerd bewegen als wandelen, dansen, hardlopen, de hond uitlaten, rek- en strekoefeningen, regelmatig even opstaan bij zittend werk, doe je je lichaam al een plezier. En wat je met plezier doet geeft automatisch ook ontspanning en vervulling. Maar gun jezelf voor een goede weerbaarheid toch ook met regelmaat een flinke fysieke inspanning om je conditie te verbeteren of op peil te houden.

Aandacht voor voeding

Gevarieerd en bewust eten houdt in dat je je eetpatroon baseert op de voedingsstoffen die je lichaam nodig heeft. Dit is afhankelijk van je lichaamsbouw, je activiteiten, etc. Er bestaat geen standaard voedingspatroon wat voor iedereen op elk moment het juiste is. Richt je niet te veel op calorieën, maar vooral op ‘schone’ voeding. Voeding die zo min mogelijk bewerkt is, geen toevoegingen bevat. Schrap zo veel mogelijk de suikers en chemische toevoegingen en alles wat té veel is. Schrap afhaal en kant en klaar-maaltijden en ga terug naar de basis, naar de eenvoud. Dan mijd je ook automatisch voeding en voedingsstoffen die bloeddruk verhogend werken.

En vergeet niet om voldoende water te drinken!

Er wordt veel geschreven over het belang van water drinken. Niet voor niets, want je lichaam bestaat voor groot gedeelte uit water en heeft dan ook voldoende water nodig om gezond te blijven. Je verliest per dag minimaal 1,5 lt vocht via zweten, ontlasting en uitademen. Ook je hersenen bestaan voor 75% uit water en hebben water nodig om geactiveerd te blijven.

Op het moment dat je onvoldoende water binnenkrijgt, of er grote hoeveelheden vocht in korte tijd je lichaam verlaten, dan loop je het risico om uit te drogen. Op het moment dat je dorst krijgt, geeft je lichaam aan dat er tekort is aan water.

Vochttekort

Wanneer er een vochttekort is zal je lichaam onder andere reageren door minder bloed door de aderen te laten stromen. Je lichaam zoekt altijd naar evenwicht en gebruikt daarvoor een mooi mechanisme dat voorkomt dat er lucht in de aders komt. Het bindweefsel om de aders wordt namelijk aangespannen, waardoor de aderen kleiner worden, zodat er uiteindelijk minder bloed en minder vocht door de aderen stroomt. Dat heeft wel een nadeel. Door de vernauwde aders wordt het bloed harder geperst. Met andere woorden: je bloeddruk stijgt. Wanneer iemand met te hoge bloeddruk voldoende water drinkt, 7 glazen van 250 ml per dag, is de kans erg groot dat de bloeddruk weer daalt.

Maak er een gewoonte van om regelmatig (verspreid over de dag) vocht, bij voorkeur water, tot je te nemen voordat je dorst krijgt. Wist je dat als je dit signaal te vaak genegeerd hebt, voel of merk je niet meer dat je dorst hebt! Dus doen.

Water drinken ondersteunt ook het herstelvermogen van je lichaam. De nieren filteren je bloed, maar zonder voldoende water kunnen de afvalstoffen niet goed afgevoerd worden. Als de nieren niet goed werken, worden bepaalde schadelijke stoffen in de lever opgeslagen. Daardoor zet de lever o.a. de opgeslagen vetten niet om in bruikbare energie en word je moe. Water drinken ondersteunt een goede doorstroming.

Ook voor het goed functioneren van de hersenen (de cognitieve functies én mentale omgang met stress) is verspreid over de dag voldoende water drinken een must!

Aandacht voor ontspanning

Door regelmatig rustmomenten in te bouwen geef je je lichaam tijd om te herstellen. Tegenwoordig zijn mensen zo druk dat ze tijd voor ontspanning in moeten plannen in hun agenda. Op zo’n moment creëren ze ruimte en moeten ze ontspannen. Echter, dit werkt niet zo. Ontspanning ontstaat door met regelmaat even pauze te nemen, even niets moeten, even geen prikkels, even rust. Dan kan je lichaam in 10 tot 30 minuten al herstellen. Meestal wordt er te lang gewacht en duurt het herstel ook lang of té lang. Dan is de druk te hoog en kan het lichaam niet meer in korte tijd ontspannen.

Ook met regelmaat je tempo wat verlagen kan bijdragen aan een ontspannen gevoel. Allemaal verlangen we naar een bepaalde vorm van ontspanning, toch is het ook spannend om te ontspannen en blijven we juist druk bezig om dit te vermijden. Want wat gebeurt er als je rustig wordt en meer in contact komt met je gevoel? Wat kom je dan tegen?

Aandacht voor ademhaling

Je ademhaling is een effectief instrument om je bloeddruk te reguleren.

Jacquelien: In de praktijk zie ik dat veel mensen met een hoge bloeddruk ook een ’hoge’ ademhaling hebben, ofwel hoofdzakelijk in de borst ademen.

Spanning zet zich vast in het middenrif, waardoor het moeilijk wordt om het middenrif te bewegen en ‘laag’ in de buik te ademen. Door het middenrif bewust te gebruiken tijdens het ademen komt je middenrif weer in beweging en wordt naar beneden geduwd. Door het bewegen wordt spanning losgelaten, waardoor de energie weer kan stromen en de druk afneemt.

Ademhaling beginnend vanuit je buik brengt je naar je eigen stabiliteit en veiligheid. Je staat steviger en bent weerbaarder. Je bent minder beïnvloedbaar door omgevingsfactoren en kan beter omgaan met druk en stressoren.

Geestelijke balans – verandering van gedachtepatronen

Toch kan het zijn dat je bewust aandacht hebt voor beweging, voeding, ademhaling en ontspanning en de bloeddruk (té) hoog of te laag blijft. Dan is het raadzaam om verder te kijken, want lichaam en geest zijn onlosmakelijke met elkaar verbonden. Ze beïnvloeden elkaar voortdurend. Wat is de boodschap van je geest als je lichaam een hoge bloeddruk signaleert? Bijvoorbeeld:

Sta je te veel onder druk en zet jezelf te veel onder druk?
Of zit je al langdurig in een conflictsituatie (relatie, werk) zonder dat je een mogelijkheid ziet om hieruit te komen?
Blijf je te veel in hetzelfde gedachte kringetje ronddraaien?
Mis je de kracht of het vertrouwen om naar het conflict te durven kijken en los te laten wat je niet langer voedt?
Ben je te veel gericht op de buitenwereld en de ander?
Hou je jezelf in door het ontbreken van liefde voor jezelf?
Heb je moeite om je gevoelens te tonen, analyseer je ze of laat je niet merken dat iets je raakt?

Een hoge bloeddruk vertelt je dat de druk die je voelt te hoog is. Enerzijds de druk naar buiten zoals werkdruk, prestatiedruk, meer, meer… Soms is dat een manier van leven geworden die je zo vanzelfsprekend vindt. Of zelfs aan verslaafd bent geraakt, dat je het niet meer opmerkt. Onder de noemer, zo ben ik nu eenmaal, dit heb ik nodig. Ik kan alleen maar presteren onder druk. Of ben je gewend geraakt aan het stofje wat dan vrijkomt en je een kick geeft. Een adrenaline boost waardoor je weer door kunt gaan.

In de opgestelde CBO-richtlijn Hoge bloeddruk uit 2001 (Ned Tijdschr Geneeskd. 2001;145:2071-6) werd al geschreven dat bij verhoogde bloeddruk men overweegt in eerste instantie leefstijladviezen en niet-medicamenteuze behandeling.

Emotionele druk

Anderzijds ook de druk naar binnen. We noemen het emotionele druk. Emoties en gevoelens die geen ruimte krijgen, die niet geuit mogen of kunnen worden. Ze vragen wel aandacht omdat het niet meer past bij wie je werkelijk wilt zijn. Of situaties en ervaringen die je nog niet hebt kunnen verwerken. Ze ‘duwen zich van binnenuit naar buiten’, omdat het gevoeld en gezien wil worden.

Het niet laten stromen van je levensenergie geeft een onrustig en opgejaagd gevoel. Het stuwt je voorwaarts op een gespannen en niet vervullende manier.

Je kunt je bloeddruk reguleren door je stressoren, situaties en gevoelens onder de loep te nemen. Niet zo streng te zijn voor jezelf, maar met een liefdevolle blik naar jezelf te kijken. Kijk opnieuw naar je situaties; wat past en wat past niet meer. Niemand kan zeggen wat werkelijk goed is voor jou, dat kun je alleen zelf. Laat je gevoelens toe, ook al is het spannend. Volg je intuïtie en je hart en maak opnieuw keuzes waar je levensenergie van gaat stromen.

Praktijkvoorbeeld

Pieter kwam in ons centrum met een langdurig verhoogde bloeddruk. Bij een eerdere stresstest kreeg hij te horen dat hij extreem gespannen is en werd naar ons centrum doorverwezen voor een consult. Pieter geeft aan dat hij weet dat hij een verhoogde bloeddruk heeft, maar bewust geen medicatie neemt. Hij vindt dat hij het nog allemaal kan beheersen en controleren. Tijdens het consult kwam naar voren dat er meerdere stressoren aanwezig zijn die continue spanning en stress veroorzaken. Naast bewustwording en coaching richting de aanwezige stressoren is een ademsessie onderdeel van onze consulten.

Na vijf sessies zijn al twee van de drie stressoren opgelost door meer innerlijke rust en sterker voor zichzelf te staan. Hierdoor kon hij de juiste beslissingen nemen die ervoor zorgden dat de stressoren verdwenen. Na de tiende sessie heeft hij zijn bloeddruk opnieuw laten meten en had deze een gezonde waarde bereikt (120/85). Hij voelt dit ook in zijn dagelijks leven. Zijn slaappatroon is enorm verbeterd; inslapen gaat zonder moeite en hij wordt weer uitgerust wakker. Het dagelijks piekeren is sterk gereduceerd, mede doordat hij beter kan relativeren (iets niet groter maken dan het in werkelijkheid is). Hij onderscheid beter wat is wel mijn business en wat hoort bij de ander. Het gevolg is dat zijn lichaam en geest meer in evenwicht zijn gekomen en de signaalfunctie niet meer nodig is.

Lage bloeddruk en zelfbeeld

Een lage bloeddruk komt veel minder voor dan hoge bloeddruk. Bij een lage bloeddruk is je bloeddruk zo laag dat een deel van je lichaam te weinig bloed en zuurstof krijgt. Het is het eerste merkbaar in je hersenen, waardoor je licht wordt in je hoofd, duizelig en flauw kan vallen. Dit kan per persoon verschillen. Lage bloeddruk heeft geen gevolgen voor je hart, maar vraagt wel aandacht als dit langer aanhoudt of wanneer er sprake is van veel vocht-en/of bloedverlies.

Lage bloeddruk is wel een signaal en heeft ook een boodschap vanuit je geest.

Voel je je zeer verantwoordelijk voor iedereen?
Leg je de laat hoog, ben je veeleisend en streng voor jezelf en daardoor ook voor anderen?
Heb je angst dat je het leven niet aan kan of kan verwerken?
Speelt controle een grote rol in je leven?
Mag je creatieve en seksuele energie stromen of voel je je hierin geblokkeerd?

Lage bloeddruk en levenskracht

Een lage bloeddruk vertelt je dat je niet echt gelooft in je eigen levenskracht. Er is onvoldoende ruimte voor je levensenergie en voor je gevoel om dit ten volle te stromen. Je doet niet echt mee, maar kijkt vanaf de zijlijn hoe anderen leven. En juist daardoor te veel controle uitoefent en te veel verantwoordelijkheid draagt. Je bent kritisch en streng voor jezelf en eist dit ook van anderen. Je warmte, je levenskracht, je passie is een klein vuurtje geworden, waardoor je veel steunt buiten jezelf zoekt. De onbalans in lichaam en geest laat zich zien door te veel te denken en te weinig te voelen.

Je kunt je lage bloeddruk reguleren door je aandacht terug te brengen naar jezelf. Laat je overmatige gerichtheid naar de ander los en wordt zachter en milder naar jezelf. Het is niet jouw taak om alles te controleren. Om al die verantwoordelijkheid te dragen, omdat je het gevoel hebt dat je er anders niet toe doet. Laat al die ballast los. Ga tijd vrijmaken voor creativiteit, dans, muziek en dingen waar je vreugde en plezier aan beleefd.

Praktijkvoorbeeld

Vera kwam in ons centrum met een gevoel van krachtverlies. Ze had snel last van duizelingen bij het opstaan. Door een bloeddrukmeting wist ze dat haar bloeddruk regelmatig te laag was. Ze was al langere tijd heel bewust bezig met voeding. Ze had er veel kennis over en hield zich aan haar voedingsschema. Beweging was belangrijk, ook beroepsmatig en heel gedisciplineerd hield ze zich aan haar zelf opgestelde schema. Ze was erg goed in wat ze deed, maar zelf vond ze dat het altijd beter kon. De lat werd steeds hoger gelegd. Ze was erg kritisch en streng voor zichzelf en verwachtte dat ook van anderen.

Voeding, beweging en alles wat met gezondheid te maken kreeg obsessieve vormen. Doordat ze veel van zichzelf eiste en haar lichamelijke grenzen niet respecteerde, begon ze tijdens haar menstruatieperiodes veel en langdurig bloed te verliezen. Zo kwam ze in een vicieuze cirkel terecht, wat haar zelfbeeld sterk beïnvloedde. Na bewustwording over haar gedrag kon ze tijdens de ademsessies oude patronen, verwachtingen en denkbeelden herkennen en langzaamaan loslaten. Ze werd milder voor zichzelf en meer flexibel in voeding en beweging. Het patroon zit diep, want ze heeft het meegekregen uit de opvoeding. Maar ze is zich nu bewust van haar gedachten, gedrag en het effect op haar lichaam. Het blijft haar aandacht vragen, maar het krampachtige is weg. Vera ervaart weer meer levenskracht en haar bloeddruk blijft stabiel.

Van signaal naar…

De integratie van mentale bewustwording naar fysieke ervaring en beleving vraagt ruimte, inzicht en veelal ondersteuning, omdat patronen soms diepgeworteld zitten. Tegenwoordig wordt het ook zichtbaar in de toename van het aantal mensen dat in een bore-out terecht komt.

Signalen, klachten en ziekte zijn er niet om je ‘dwars te zitten’. Ze vragen aandacht en ondersteunen je naar een liefdevol en vreugdevol leven.

De tijd van compensatie, overrulen of negeren van het diepgewortelde gevoel is dan tot een max gekomen. Het lichaam geeft aan dat het zo niet langer kan.

Al onze activiteiten (individueel consult, workshops, Retreat, opleiding) zijn erop gericht om de mentale bewustwording om te zetten naar een fysieke ervaring. We gebruiken de harmoniserende ademhaling voor verwerking en integratie. Wat je de kracht geeft om de verkregen inzichten en bewustwording in je dagelijks leven toe te passen.

Wil je aandacht geven aan langdurige signalen, diepgewortelde patronen en gewoonten gun jezelf dan de Breathfulness Retreat. Een zesdaagse in een mooie omgeving en een liefdevolle, veilige bedding. Om jezelf alle aandacht, liefde en zorg te geven die je nodig hebt om de harmonie tussen lichaam en geest te herstellen.

Inspirerende en boeiende mogelijkheden om je bloeddruk te reguleren door verandering van levensstijl. Luister naar je gevoel en de stem van je hart en neem die actie die jij nu nodig hebt!