Kom je terug van een bezoek aan het ziekenhuis, blijken ze niets te kunnen vinden… toch is je rugpijn een serieuze last.

Bij slechts vijf procent wordt er een zichtbare lichamelijke oorzaak ontdekt, terwijl 8 op de 10 mensen ooit wel eens last hebben van pijn in onderrug.

In dit artikel lees je dat lage rugpijn, naast fysieke belasting, een emotionele en mentale component heeft. Hoe het toelaten van gevoelens, waar nodig het herzien van je overtuigingen en het aangeven van je grenzen al een belangrijke stap zijn om lage rugpijn te voorkomen c.q. op te lossen. En gaan we dieper in op de rol van een goede ademhaling in het herstelproces van pijn in onderrug.

Pijn in onderrug is meer dan een fysieke klacht!

Auteurs: Jacquelien en Marco de Jager, grondleggers van Breathfulness en van de enneagram dimensie: de levensfasen.

 

In ons centrum komen we met grote regelmaat cliënten tegen die in meer of mindere mate last hebben van pijn in onderrug. Veelal wordt het ‘voor lief genomen’, terwijl de pijn wel sluimerend aanwezig is en van invloed is op het dagelijks welzijn. Herkenbaar? 

Pijn in onderrug is herkenbaar als pijn en spierstijfheid. De pijn zit voornamelijk onderin de rug, maar kan ook uitstralen naar de bil of het been. Het kan acuut optreden, bijvoorbeeld na verkeerd tillen of bij een onverwachte beweging. Het kan ook chronisch aanwezig zijn of veelvuldig terugkomen. Langdurige pijn in onderrug is voelbaar als een continue ‘zwaar’ (belastend) gevoel. Het wordt ook ervaren als een doffe, zeurende pijn en het voelt of de rug geblokkeerd is.

Fysiek

Vanuit fysiek oogpunt wordt pijn in onderrug gezien als een gevolg van:

• onjuiste zit- en/of werkhouding
• overbelasting door werk of sport
• verkeerde houding
• overgewicht
• veel autorijden
• zwangerschap

Als er geen duidelijke fysieke oorzaak gevonden kan worden wordt dit aangeduid met aspecifieke rugpijn. Als behandeling wordt vaak geadviseerd om zit- en werkhouding aan te passen, meer in beweging te komen (licht actief bewegen, zoals wandelen en zwemmen) en ook voldoende rust te nemen. Bij hevige pijn kunnen er ook pijnstillers worden voorgeschreven. En vindt er vaak een doorverwijzing naar een fysiotherapeut plaats. 

Steeds vaker wordt erkend dat de pijn in onderrug ook kan komen door de factor stress. Hier gaan we in dit artikel uitgebreid op in. Stress kan ontstaan vanuit verschillende situaties: relatie, gezin, werk, leefomstandigheden, financiën, ongelukkig voelen, etc. Ook kan stress ontstaan door andere invloeden van buitenaf, zoals voeding, media, drukte, straling, etc. Het gevolg van stress is spanning in je lichaam: je spieren verkrampen en kunnen zich niet meer ontspannen. Lees meer hierover in het artikel Stress symptomen, het lichaam en bore-out.

Pijn in onderrug anders bekeken

Pijn en klachten bekijken we binnen Breathfulness vanuit een holistische visie. Dit betekent dat we niet alleen vanuit fysiek oogpunt naar het menselijk lichaam kijken, maar het menselijk lichaam zien als een bron van informatie. Het lichaam geeft signalen over ons gevoelsleven (het emotionele aspect) onze gedachtepatronen (het mentale aspect) en de relatie met de ziel (spirituele aspect). 

Pieter, een client die al eerder is geweest voor een sessie maakt weer een afspraak. Hij komt binnen met pijn in z’n onderrug. Dit is een klacht die Pieter vroeger regelmatig had. Door in eerdere sessie te werken aan de invloed van het pesten op school kreeg hij z’n zelfvertrouwen weer terug en heeft inmiddels ervaren dat hij zonder rugpijn kan leven en zijn werk doen. Op de vraag wat er de laatste tijd in zijn leven gebeurd of veranderd is, vertelt hij dat er in korte tijd enorm veel gebeurd is en dat hij voor nieuwe keuzes staat die zijn leven zullen veranderen.

Diep van binnen wil hij deze verandering graag en weet hij dat het pad wat hij wil kiezen goed is, maar de reacties van de omgeving brachten hem aan het twijfelen. De angst nam toe en het vertrouwen in zichzelf ging wankelen. Tegelijkertijd kwam zijn lage rugpijn weer terug. Dat was ook wat hij tijdens het consult vertelde ’mijn kracht en zelfvertrouwen is nu minder en mijn rugpijn is erger’. Door zich hiervan bewust te worden kon hij zijn focus verleggen van de pijn in onderrug naar het bekrachtigen van zijn zelfvertrouwen. In de consulten hebben we hier de focus op gelegd en in combinatie met het harmoniserend ademen is zijn zelfvertrouwen weer terug én zijn de rugklachten verdwenen.

 

Het emotionele en mentale aspect van pijn in onderrug

Holistisch gezien ligt de relatie tussen fysieke pijn in onderrug en je gevoelens en gedachten op het gebied van verantwoordelijkheid. Het centrale thema van de onderrug zijn veiligheid, aanwezigheid en verantwoordelijkheid nemen. Wanneer je onderrug pijnklachten geeft gaat het niet zozeer over je verantwoordelijkheid dragen voor jezelf, maar juist over de zorg en aandacht voor een ander. En dan met name té veel zorg en aandacht, waardoor je je zelfs verantwoordelijk bent gaan voelen voor zaken die in essentie niet bij jou horen en niet jouw verantwoordelijkheid zijn. Je kunt je wel bij betrokken voelen, maar om deze betrokkenheid door te trekken en de verantwoordelijkheid van de ander te gaan dragen gaat te ver. Het geeft je een (on)bewuste last die te zwaar voor je is.

Denk bij het dragen van lasten en verantwoordelijk niet alleen over werksituaties waarin je, misschien vanuit perfectionisme het zelf wel doet en de ander niet wilt of durft te belasten. Het gaat ook over het dragen en verantwoordelijkheid nemen in familierelaties en -issues. Bijvoorbeeld lasten of verantwoordelijkheden van een ouder dragen, je stil houden of de ander pleasen om harmonie te creëren, niet tot last te zijn, de ander te ontlasten, etc.

 

Zelfbeeld

Het dragen van verantwoordelijkheid voor de ander heeft ook te maken met beeld wat je over jezelf hebt of vroeger had. In ons centrum zien we lage rugpijn veel voorkomen bij mensen die zich niet goed genoeg voelen. Door een gevoel van onzekerheid, minderwaardigheid gaan ze overcompenseren en willen het goed doen. Doen dingen die ze eigenlijk niet willen doen, maar van zichzelf moeten. Vanuit perfectionisme, alles goed willen doen, leggen ze de lat hoog, stellen hoge eisen waar ze niet aan kunnen voldoen, waardoor ze veel spanning en frustratie opbouwen. Wanneer je onderrug je ‘zwakke’ plek is en met regelmaat pijnklachten geeft, is het goed om eens te kijken naar het thema zichtbaarheid.

• Hoe zichtbaar ben je?
• Laat je jezelf werkelijk zien met je kracht, maar ook met je behoeften en verlangens?
• Of ben je voor de buitenwereld altijd sterk?

Zichtbaar zijn

Mensen die zich niet goed genoeg voelen onderdrukken hun eigen gevoelens voor zichzelf én voor de buitenwereld. Gaan conflicten uit de weg en proberen zelf ‘alle ballen hoog te houden’. Pijn in onderrug aan linkerzijde vertelt je dat je jezelf onzichtbaar maakt ten opzichte van anderen. Terwijl pijn in onderrug aan rechterzijde de emotionele pijn is over het niet werkelijk gezien zijn door de ander (voornamelijk door de vader en moeder).

Pijn in onderrug (bij de onderste lendenwervel) heeft een relatie met het innemen van jouw plaats in het familiesysteem. Niet in een andere rol of als ‘vervanger’ van iemand anders. Binnen systemisch werk noemen ze deze verwisselingen een verstrikking. Je eigen plek innemen zorgt voor een gezond gevoel van eigenwaarde, zodat je ook later je plek in kunt nemen in de wereld. Pijn laat zien dat je niet werkelijk zichtbaar bent. Niet laat zien en weten dat jij niet alles kan dragen en ook behoefte hebt aan liefde, aandacht en waardering. Want ieder mens heeft, bewust of onbewust, een verlangen naar liefde, aandacht en waardering. We zijn niet geboren om alles alleen te moeten doen of te dragen.

Verantwoordelijkheid nemen voor jezelf

Laten we ons richten op de tegenhanger en kijken naar verantwoordelijkheid nemen voor jezelf. In het lichaam is deze thematiek voelbaar in het buikgebied en dan met name het onderbuikgebied. De basis van je zelfbeeld ligt in het gebied van je onderbuik. Je onderbuik is het deel van het buikgebied dat contact maakt met het bekken. De bekkenbodem is de drager van het gewicht van de romp. Het zorgt voor een goede houding van de wervelkolom en maakt het lichaam beweeglijk. Als de verschillende lichaamsgebieden – in dit geval dus het bekken en de romp – goed op elkaar afgestemd zijn en op elkaar aansluiten, ontstaat er een dynamisch geheel. Het geeft stevigheid, veiligheid en tegelijkertijd flexibiliteit om de bewegingen te maken die nodig zijn.

 

De betekenis van het bekkengebied

Naast de fysieke draagfunctie van het bekkengebied heeft ook dit gebied emotionele en mentale aspecten. Naast het vertrouwen in de fysieke draagkracht van je bekken vertegenwoordigt het bekkengebied ook je innerlijke wereld op het gebied van zelfvertrouwen en het oer-vertrouwen in het leven. Tijd, ruimte en aandacht voor jezelf nemen om je kracht te voelen om je eigen levenspad te durven gaan, om datgene dat jij in essentie wilt doen vorm aan te geven. Oftewel, het bekkengebied herbergt jouw bestaansrecht, je creatie- en manifestatiekracht. Het is niet alleen het draagvlak van je fysieke lichaam, maar ook van je innerlijk fundament. Het gebied dat balans, kracht én ontspanning brengt, zowel op fysiek, als emotioneel en mentaal gebied.

Hoe voel en denk jij over jezelf? Voel je je vrij om je gevoelens te laten zien? Kun jij voor jezelf en waar jij van overtuigd bent staan? Durf je te doen wat je diep van binnen voelt als jouw pad?

Het bekkengebied is de drager van je welzijn. Het is dus van essentieel belang om contact te maken met het bekkengebied om je innerlijke kracht – je oerkracht – te ervaren. Indien je onvoldoende in contact bent met je bekkengebied zul je dit compenseren. Veelal wordt dan de mentale wilskracht gebruikt. Onderaan dit artikel is een passage opgenomen uit een eerder boek van ons waarin het verschil tussen innerlijke en mentale wilskracht duidelijk uitgelegd wordt.

 

De invloed van het bekkengebied

Of je wel of niet in verbinding bent met je bekkengebied bepaalt vanuit welke kracht (innerlijke of mentale) jij je plaats inneemt. Zowel naar jezelf als naar de buitenwereld. Het bepaalt welke gedachte jij hebt over je eigenwaarde. En of je werkelijk het gevoel toelaat wat jij echt nodig hebt, wat jouw behoeften zijn.

De verbinding met het bekkengebied maakt de kracht (energie) vrij om te staan voor je eigen mening, je waarheid, je keuzes te staan. Te staan voor wie je bent en het levenspad dat jij wilt gaan. Jezelf zien als een scheppend wezen, dat wil en kan creëren vanuit je eigen aanwezige potentieel. Je creatievermogen. Daarnaast heeft het contact maken met het bekkengebied invloed op het toelaten en durven voelen van de intimiteit. De ander durven toelaten, zonder de angst jezelf te verliezen.

Samenvatting: klachten in het bekkengebied zijn veelal gerelateerd aan (zelf)veroordelingen en schaamte over je bestaansrecht, innerlijke kracht, creatie en seksualiteit in het algemeen. In het bekkengebied ligt veel schaamte en pijn opgeslagen. Als bescherming vermijd je dit gebied om niet herinnerd te worden aan deze oude pijn. Je sluit je niet alleen af voor deze oude pijn, maar al je gevoelens vermijd je, waardoor je spanning, frustratie en (onbewuste) woede opbouwt.

 

Bekkengebied en pijn in onderrug

Als je issues hebt op de thematieken uit het bekkengebied, met als gevolg een laag zelfbeeld, is de beschermingsstrategie om je focus te verleggen naar de ander. Het goed willen doen voor de ander en het leidt de aandacht van je pijn en verwondingen af. Echter, je krijgt daar door te veel focus op de ander, te veel focus op de buitenwereld en nog meer te maken met invloeden en meningen van buitenaf. Je mist het contact met je zelf, je mist het contact met je eigen basis, je bekkengebied, je creatie- en manifestatiekracht. Dit creëert twijfels, zelfveroordeling en negatieve overtuigingen, wat voeding is voor een laag zelfbeeld. Zo kom je in een vicieuze cirkel.

Een laag zelfbeeld creëert bevestigende overtuigingen als:
• de ander en zijn/haar behoeften zijn belangrijker dan die van mij.
• ik denk dat de ander zijn/haar verantwoordelijkheid niet dragen, daarom zal ik het wel doen.

In plaats van dit te onderzoeken schiet je in de (over)compensatie en schakel je over op mentale wilskracht. Je mind wordt leidend en ga je er alles aan doen om jezelf staande te houden. Dat kost je veel energie, want door het gemis aan werkelijk contact met je bekkengebied, moet je je stevigheid, je fundament, ergens anders vandaan halen. Weinig tot geen contact met je bekkengebied heeft minder stabiliteit tot gevolg, niet alleen fysiek, maar ook emotioneel en mentaal.

 

Overbelasting rugspieren

Doordat je je werkelijke kracht niet kunt halen uit je bekkengebied (je innerlijk fundament, je basis) en je meer vanuit je hoofd bent gaan leven, heb je fysiek een correctie nodig. De instabiliteit die ontstaat wordt fysiek in de onderrug gecorrigeerd. Je gaat de onderrugspieren extra aanspannen om toch een gevoel van stabiliteit te ervaren, om jezelf staande te houden. Je rugspieren worden extra belast doordat deze ‘het werk’ moeten doen bij alles wat je tilt en draagt. De rugspieren raken overbelast, omdat ze continue je lichaamshouding (instabiliteit) moeten corrigeren. 

Het gaat daarbij niet alleen om het fysiek dragen van iets, maar ook de emotionele en mentale overbelasting. Om een stevige plaats in te nemen, iemand te zijn of van belang te zijn, ga je je zelfbeeld en ook je eigenwaarde aan de ander, de buitenwereld afmeten. Een strategie om dit te doen is dus door de verantwoordelijkheid voor een ander te gaan dragen. Dat geeft dan weer betekenis aan wie je bent en je hoopt daarmee liefde, aandacht en waardering van de ander te krijgen.

Samengevat: de overbelasting die voelbaar als pijn in onderrug komt veelal door het dragen van de verantwoording van de ander c.q. zaken van de ander. Je bent onvoldoende krachtig om voor je eigen mening uit te komen en voelt je overgeleverd aan een situatie buiten jou.

 

Relatie tussen pijn in onderrug, bekkengebied en ademhaling

Fysieke instabiliteit en niet verwerkte emotionele en mentale pijn uit het verleden op de thematieken zoals eerder beschreven, zijn voelbaar in het lichaam en zichtbaar in de ademhaling. Je kunt het ervaren met de volgende korte test:

Ga rechtop staan met je voeten op schouderbreedte. Adem vijf keer hoog in je borst (zonder eerst in je buik te ademen) en neem waar wat er in je lichaam gebeurt. Wat gebeurt er met je benen – komt er spanning in je benen? Gaan je knieën ‘op slot’? Hoe is het contact van je voeten met de grond – is er sprake van een meer holle voet, waardoor je voetzolen minder contact maken met de grond?

Adem daarna vijf keer diep vanuit je onderbuik. Het kan helpen als je je handen op je onderbuik legt. Wat gebeurt er met je benen – zijn je benen ontspannen en licht gebogen? Hoe is het contact van je voeten met de grond – voel je dat je voetzolen meer en steviger contact maken met de grond?

Hoe je het leven ervaart en beleeft is zichtbaar in je ademhaling. Denk maar aan wat er gebeurt als je opeens schrikt. In een reflex zet je je ademhaling op slot en als de schrikreactie langer duurt of overgaat in angst, ga je hoog ademen (borstademhaling). Lees meer hierover in het artikel chronische hyperventilatie oplossen.

Samenvatting: het verlies aan contact met je bekkengebied ontstaat door de onverwerkte gebeurtenissen (trauma’s) uit het verleden. De pijn van deze verwondingen vermijd je en dat is zichtbaar in je ademhaling. Je ademhalingsbereik wordt nu beperkt tot een middenrif en/of borstademhaling.

 

Pijn in onderrug behandelen met Breathfulness en harmoniserend ademen

In ons centrum gebruiken we naast coaching en bewustwording de harmoniserende ademhaling om deze pijnklachten op te lossen. Wanneer het lichaam een duidelijk pijnsignaal geeft, is dit informatie waar we serieus naar moeten kijken. Vaak zijn de eerdere lichtere signalen genegeerd of onderdrukt met pijnstilling of afleiding. Of werd er een verklaring gezocht waarom het lichaam moe was of pijn had en ben je toch doorgegaan. Het hoofd nam de regie. Dit is niet goed of fout, soms ook noodzakelijk om door te kunnen gaan. Maar als de balans te veel verstoord is, grijpt het lichaam in en vraagt aandacht door middel van pijn.

De adem helpt je om weer te kunnen voelen, om weer contact te maken met je lichaam en je hoofd tot rust te brengen. Als het hoofd heel druk is met negatieve gedachten is praten, coaching en bewustwording niet altijd afdoende en kan de adem de verbinding met het lichaam weer herstellen. De harmoniserende ademhaling beïnvloedt het fysieke, emotionele, mentale en ook spirituele lichaam, brengt ze weer met elkaar in verbinding, zodat het evenwicht tussen lichaam en geest, tussen voelen en denken hersteld kan worden. Voelen en aanwezig zijn in je lichaam is noodzakelijk om je eigen grenzen te kunnen voelen. Wees vriendelijk voor jezelf, het vraagt tijd, ruimte en moed om werkelijk te durven voelen.

Door harmoniserend ademen komen er veel afvalstoffen vrij; water drinken ondersteunt dit proces. Negatieve gedachten, onderdrukte gevoelens en fysieke beperkingen komen vrij, waardoor de energie weer gaat stromen. Door het drinken van water breng je dit in beweging en ondersteun je het lichaam met het loslaten van deze afvalstoffen. Geef je lichaam ook rust en ontspanning om te kunnen loslaten. Door spanning en stress houd je lichaam gedachten, gevoelens en energie vast, waardoor je in een overleefpatroon blijft.

 

Conclusie

• Gun je jezelf een ervaring met het harmoniserend ademen.
• Drink voldoende (1,5 – 2 liter) water.
• Neem tijd voor ontspanning, kleine momenten gedurende de dag.
• Bewaak je grenzen.
• Neem het niet te snel persoonlijk, maar neem waar wat er gebeurt.

Lees meer hierover in de boeken die hieronder vermeld staan.

Bronnen:

Boek Breathfulness Als weg naar een verruimd leven – Jacquelien en Marco de Jager

Boek Breathfulness Heling en harmonie door de adem – Jacquelien en Marco de Jager

De boeken zijn te bestellen in de webwinkel.

Passage uit boek Breathfulness Een brug tussen lichaam en geest

Het is geen kwestie van goed of fout. Maar probeer vooral te kijken wat je op mentale wilskracht doet en wat je vanuit je innerlijke wilskracht, ofwel natuurlijke wilskracht doet. Dit onderscheid is best lastig, want mentale wilskracht wordt al snel gezien als: het hoort bij mij, dit is nu eenmaal mijn manier, zo ben ik. En ben je er, door opmerkingen of aanmoedigingen van anderen, trots op dat je zo’n doorbijter of vechter bent, dat je zoveel doet en draagt voor anderen, dat je zo ‘sterk’ bent. Dat is toch normaal…

Te veel vanuit mentale wilskracht leven is een soort tijdbom. Het is iets wat je lang vol kan houden, maar opeens is de hoeveelheid wilskracht helemaal op. Letterlijk is de energie opgebrand. Op dat moment voel je je helemaal leeg, er is geen energie meer, zelfs geen reserve; ook die is op. Je ervaart een andere leegte dan de stilte die we eerder beschreven. Als de energie echt op is lukt het je niet meer om je op te laden met datgene wat voorheen wel energie gaf. Wat je ook doet en probeert, het lichaam kan en wil niet meer. Je bent leeg en ervaart extreme moeheid. Bent het allemaal letterlijk moe en kunt het niet meer opbrengen om weer je schouders eronder te zetten.

Gevoelens komen op

In eerste instantie voel je niets, is het op, maar daarna kan deze leegte, naast moeheid, een gevoel van eenzaamheid en alleen-zijn geven. Of andere gevoelens naar boven brengen die je eerder niet kon voelen of ervaren. Of tot nu toe niet kon ervaren omdat je maar door bleef gaan. Door het niet volledig doorleven van ervaringen, om welke reden dan ook, onderdruk je de gevoelens en stroomt de energie niet meer vrij.

Het onderdrukken van je gevoel kan voortkomen uit het juist te veel voelen en ervaar je de hoeveelheid prikkels die dagelijks op je afkomen als heel belastend. Denk hierbij aan de vele informatie en invloed van de buitenwereld. De overprikkeling komt veelvuldig voor bij mensen die hooggevoelig (hoogsensitief) zijn.

Vluchten, vechten of bevriezen

Als je niet volledig aanwezig bent in de ervaring, niet voelt, toelaat en beleeft wat er gebeurt, zijn er drie manieren om er dan mee om te gaan, namelijk vluchten, vechten of bevriezen. Ook het onderdrukken van de vele prikkels gebeurt door ervoor te vluchten of ertegen te vechten.

Ervoor vluchten doe je door gevoelens te dempen en te verdoven. Alcohol drinken, roken en eten van suikers zijn bekende voorbeelden om gevoelens te dempen. Frequent alcohol drinken zorgt ervoor dat je niet steeds herinnerd wordt aan onaangename gevoelens, situaties of onzekerheden waar je mee te maken hebt. Of aan situaties uit het verleden die nog niet verwerkt zijn en (onbewust) nog steeds het heden beïnvloeden. Ook roken is een manier om gevoelens te onderdrukken en te veel prikkels te dempen of te vermijden. Je trekt als het ware een rookgordijn op. Zo zijn er vele manieren van ‘zelfmedicatie’. Zover dat het een gewoonte is geworden.

Het is een deel van je. Eerst was het nog voor de gezelligheid, om mee te doen, maar daarna heb je het nodig om je te kunnen handhaven in de maatschappij en word je er afhankelijk van. Het gevoel en de overtuiging dat je het nodig hebt en niet meer zonder kunt mondt uit in verslaving: je bent slaaf van iets of iemand buiten je wat macht heeft over jou.

Drang naar…

Als je niet weet hoe je met gevoelens en met alle prikkels om moet gaan is een andere manier van vluchten jezelf verliezen in de drang naar suiker, vooral bewerkte suiker. Suiker geeft invulling aan de behoefte aan zoetheid in je leven. Anders gezegd: aan liefde in je leven. Het compenseert het verlangen naar ware liefde en dempt de angst om liefde toe te laten. De angst voor pijn en teleurstelling. Je ondermijnt met het overmatig innemen van suikers de gevoelens dat jij het waard bent om liefde te ontvangen. Dat er ook voor jou liefde is!

Bewerkte suikers zijn sluipmoordenaars, want in veel producten zijn suikers toegevoegd zonder dat je het weet. Veel meer dan het lichaam dagelijks nodig heeft en kan verwerken. Te veel bewerkte suikers brengen het lichaam in een staat van alertheid, hyperactiviteit en beïnvloeden de activiteiten in het brein.

Ook kun je vluchten in relaties, door voor anderen te gaan zorgen, bezig te zijn met de behoeften en problemen van de ander. Door altijd klaar te staan anderen, door anderen op nummer 1 te zetten, creëer je geen ruimte om te luisteren naar je eigen gevoelens en behoeften.

De kern van afhankelijkheid en verslaving is ontkrachtende, kleinerende gedachten en gevoelens over jezelf. Onzekerheid, verwarring, er niet bij horen, angst voor afwijzing, angst om anders te zijn en afgewezen te worden, perfectionisme, kritisch zijn naar jezelf etc. Deze gevoelens leiden tot destructief gedrag en sabotagepatronen.

Vechten

Ertegen vechten doe je door gevoelens onder controle te houden en ze niet toe te laten. Je moet ze voortdurend in bedwang houden, omdat er een onderliggende angst aanwezig is om je ware gevoelens te uiten.

Angst om jezelf open te stellen, jezelf te laten zien en expressie te geven aan wat er in je omgaat. Als er vroeger geen ruimte en aandacht was voor eigen gevoelens, ze niet serieus genomen werden of meekreeg dat gevoelens tonen een uiting van zwakte is, is bij mensen, die dit ervaren hebben, vaak controle heel belangrijk in hun leven geworden. Controle over zichzelf, over hun gevoel en over anderen. Controle om grip te houden op situaties, omdat ze moeite hebben met veranderingen, zeker als ze onverwacht zijn. Door opvoeding of ervaringen uit het verleden kunnen ze moeite hebben om kwetsbaar te zijn en te laten zien wie ze werkelijk zijn. Dominantie, macht en zichzelf groter maken worden mechanismen om de controle te behouden en zwakte te ontkennen. In wezen zijn ze continue in gevecht met zichzelf. Door de boosheid te controleren blazen ze zichzelf als het ware op.

Wanneer je niet kunt vluchten of vechten, is een derde strategie je bevriezen

Net als in de natuur waar een dier zich ‘dood houdt’ tot het gevaar is geweken om dan alsnog in actie te komen om te vluchten of te vechten. Emotioneel gebeurt het bevriezen door je te distantiëren van je gevoel en het diep weg te stoppen, waardoor het er niet meer lijkt te zijn.

Als je het onderdrukken, dempen, vermijden, bevriezen en controleren van gevoelens energetisch bekijkt kost dit veel energie en zorgt zelfs voor een driedubbele energielek.

Als eerste stroomt de energie niet goed doordat je niet volledig in de ervaring bent. Je zet de ervaring en de levensenergie vast in je lichaam. Ten tweede verbruik je energie om de pijnlijke ervaring achter een ‘muur’ te plaatsen om ervoor te zorgen dat je niet aan de pijn herinnerd wordt. Een onbewust beschermingsmechanisme (verdediging), zodat de emotionele lading niet steeds aangeraakt wordt. Ten derde creëert het beschermingsmechanisme van onderdrukken, dempen, vermijden en controleren een beperking in de ademhaling. Om de herinnering en de pijn te vermijden adem je niet meer vrij naar dat gebied in je lichaam waar je de ervaring vastgezet hebt. De toevoer van energie (zuurstof en levensenergie) wordt door de beperkte ademhaling verminderd.

Lichamelijke ongemak, klachten en chronische moeheid zijn het gevolg van niet verwerkte en vastgezette gevoelens en ervaringen. Het lichaam geeft signalen omdat deze alsnog gehoord, gezien en geaccepteerd willen worden. Zo werkt ziekte als een signaalgever om blokkades op te ruimen, zodat de energie weer optimaler door kan stromen. Lees meer hierover in het boek Heling en harmonie door de adem.

Inzetten van mentale en innerlijke wilskracht

Compenseren is negeren van de dieperliggende boodschap achter de ervaring. Gezonde stress geeft een signaal, een boost, om in beweging te komen, terwijl compenseren van leegte door te vluchten, bevriezen of vechten de ervaring en de bijbehorende stress onderdrukt. Beladen emoties en gevoelens geven stressreacties in het lichaam. Deze zetten op hun beurt weer andere lichaamsprocessen aan tot stressreacties, waardoor je in een vicieuze cirkel belandt.

Het onderdrukken van stress zorgt ervoor dat je uit verbinding bent met je fysieke lichaam, het signaal daardoor niet waarneemt of serieus neemt en overschakelt op mentale wilskracht. Er is wel verschil in of je vanuit mannelijke of vrouwelijke energie je in deze cirkel belandt.

Compenseren en onderdrukken vanuit de mannelijke energie wordt ingezet om het ongemak en de emotie in bedwang te houden. Dit gebeurt voornamelijk door controle vanuit het hoofd. Dan ontstaat een strijd- of vechtreactie. De vrouwelijke energie is vooral gericht op het dempen van emotionele lading en kan doorschieten naar verdoven van gevoelens en uiteindelijk uitmonden in verslavingen om maar niet te voelen. Deze energie leidt dan tot een vluchtreactie.

Compenseren

Bij zowel de mannelijke als vrouwelijke energie neemt bij compenseren en onderdrukken het hoofd de regie over en wordt de energie ingezet vanuit mentale wilskracht.

Mentale wilskracht is het geforceerd inzetten van aanwezige energie. Hierin spelen factoren als tijd en controle een belangrijke rol. Tijd en controle jagen je op, houden je weg van het nu en je focus ligt op het verleden of op de toekomst. Vaak komt de wijze hoe je omgaat met tijd en controle voort uit overgenomen beperkende overtuigingen uit je opvoeding. Door het gebruik van mentale wilskracht lukt het je om bij weerstand en tegenslag jezelf bij elkaar te rapen, je rug te rechten, schouders eronder te zetten en verder te gaan.

Mentale wilskracht is een krachtige, doelgerichte energie. Gefocust op het einddoel, volgens een vastomlijnde gecontroleerde strategie. Het is geen negatieve kracht, maar bij langdurig gebruik verbloemt het je kwetsbaarheid (de ware kracht van je vrouwelijke energie) en vervormt je daadkracht (de ware kracht van je mannelijke energie).

Herkennen van mentale wilskracht

Het gevolg van langdurig leven vanuit mentale wilskracht is dat je je niet bewust bent van tekorten of disbalansen in een van de 4 pijlers (ademhaling-voeding-beweging-ontspanning), doordat je de tekorten en disbalansen overrulet, compenseert en maskeert.

Deze worden zichtbaar als je er wel bewust aandacht aan besteedt. Als eerste wordt het duidelijk zichtbaar in een beperkt adempatroon. Door een beperkte ademhaling krijgt je lichaam onvoldoende levensenergie, zuurstof en voeding én worden afvalstoffen onvoldoende afgevoerd, waardoor de energie die wel ingenomen is niet goed door de cellen opgenomen kan worden.

Ten tweede wordt het zichtbaar als je bewust wordt dat je te weinig energie gevende (voedende) voeding of te veel vullende voeding tot je neemt, omdat je in je energieniveau grote schommelingen ervaart. Door deze pieken en dalen word je moe, kribbig of lusteloos. Ga je onregelmatig eten, sla je maaltijden over, eet je om te eten ongeacht de kwaliteit, eet je te veel om dit te compenseren of ga je dit vervangen door producten die snel energie geven (echter, daarna zorgen ze voor de bekende energiedip).

Tekorten en disbalansen

Ten derde worden tekorten en disbalansen zichtbaar als je je bewust wordt dat je het lichaam onvoldoende in beweging brengt, vastzit of dwangmatig beweegt op een te intensieve manier. Dit zorgt voor een verkeerde energieverdeling gedurende de dag. Om dan toch de dag door te komen en je werk te doen, ga je op de ‘automatische piloot’, doen wat je altijd al deed of doen wat anderen van je verwachten.

Als laatste wordt dit zichtbaar als je je bewust wordt dat je vergeet tijd en rust te nemen om zowel lichamelijk als emotioneel en mentaal te ontspannen, op te laden en balans te creëren. Zelfs op momenten dat je in rust zou willen, blijft er een gevoel van onrust overheersen. Of ben je zo lang doorgegaan dat je te moe bent om te ontspannen.

Tekorten of disbalansen hoeven zeker niet bij alle 4 de pijlers aanwezig te zijn.

Leven vanuit innerlijke wilskracht

Naast de mentale wilskracht is er de andere vorm van wilskracht: je natuurlijke kracht om dingen voor elkaar te krijgen, om in beweging te komen en voortgang in je leven te realiseren. Deze komt voort uit het innerlijk centrum van kracht, het onderbuik gebied.

Discipline

Dat wil niet zeggen dat je geen mentale wilskracht gebruikt om iets tot stand te brengen. Mentale wilskracht inzetten als discipline om een proces op gang te brengen kan zeer ondersteunend zijn. Discipline om focus te houden, om dingen eigen te maken en voldoende inspanningen te doen om het te integreren in je dagelijks leven. Discipline betekent met jezelf een commitment maken voor een bepaalde tijd. Bijvoorbeeld dagelijks tijd nemen om bewust te ademen uit te laten groeien tot een natuurlijk onderdeel van je dag.

Gedurende de eerste dagen of weken heb je deze lichte tot strenge discipline nodig om je er dagelijks toe te zetten om deze tijd en ruimte te nemen. Dat is helemaal niet erg, want discipline is hier dienend. Het brengt je in een ervaring van waaruit je vanzelf gaat voelen of het voor jou voedend is en wat het je brengt. Als het je voedt creëer je na een bepaalde tijd, vanuit het gevoel van niet meer anders willen, zonder bewuste inspanning deze ruimte dagelijks voor jezelf.

Bij innerlijke wilskracht neem je de beslissingen voornamelijk vanuit het gevoel, zonder daarbij het hoofd te vergeten of uit te schakelen. Innerlijke wilskracht is de verbinding met het grotere alwetende veld, je hoger bewustzijn, het innerlijk weten. Het is een zachte, bewegende stroom die je ineens een andere kant uit kan sturen, omdat het beter bij je levenspad past. Er is een diep vertrouwen om je mee te laten nemen op deze stroom van het leven zonder controle uit te oefenen of te sturen. Het vraagt overgave van het hoofd om te leven vanuit innerlijke wilskracht; het hoofd is dienend geworden aan de keuzes vanuit innerlijke wilskracht. Je mind wordt rustiger en stiller en je wijze geest neemt het over. Het is jouw wijsheid die samen met de liefde van je hart vormgeeft aan je bezieling, aan dat wat jou vervulling geeft en vreugde brengt.

Aandacht voor de 4 pijlers ademhaling-voeding-beweging-ontspanning

Bewustwording dat je in je leven compenseert of dempt door te veel mentale wilskracht is het begin van de omkering naar leven vanuit je innerlijke kracht. Leven vanuit je innerlijke kracht wil zeggen dat je je herinnert dat je onderdeel bent van iets groters. Dat er door jou heen een kracht stroomt die verbonden is met de bron van Liefde. Hier zijn dus vele benamingen voor: universum, het Goddelijke, Al wat Is, etc.

Contact met je innerlijk kracht leidt ertoe dat je in contact bent met alle gevoelens, zoals verdriet, boosheid, angst, vreugde etc. Door bewust aandacht te nemen voor de 4 pijlers ga je er anders mee om.

Compensatie die van afhankelijkheid overgegaan is in verslaving heeft rust, liefde, kracht, inspanning, discipline en bewustwording nodig om tot verandering te komen. Er is weinig kans op een duurzaam effect als je alleen op mentale wilskracht stopt met bijvoorbeeld alcohol drinken, suikers eten, roken of drugs. Want op het moment dat de negatieve gevoelens en denkbeelden over jezelf aan de oppervlakte komen, heb je juist liefde, innerlijke kracht en bewustwording nodig om niet weer opnieuw in compensatie of verslaving te vervallen.

Ook voorkomt leven vanuit je innerlijke kracht dat je een andere compensatie gaat zoeken, bijvoorbeeld door veel te gaan snoepen, shoppen, gamen, seks, gokken, social media. Door te overmatige zorg voor de ander, andermans problemen oplossen, kennis verzamelen, etc. Zelfs aan negatieve gedachten kun je verslaafd raken.

In het boek Heling en harmonie door de adem leggen we uit hoe om te gaan met gevoelens, het verwerken van de aanwezige emotionele lading en het helen van emotionele en mentale verwondingen. Je leest over de effecten en invloed van harmoniserend ademen op het lichaamsbewustzijn, vinden van emotionele balans, versterken van mentale helderheid en vergroten van spiritueel bewustzijn.